Dożynki w Ujsołach – pokoleniowa tradycja

VIII Dożynki Gminno-Parafialne w Ujsołach zakończyły bogaty w atrakcje letni sezon imprez plenerowych. Obecny rok jest szczególny pod względem utrwalania lokalnych tradycji regionalnych. Ważnym elementem sierpniowych Wawrzyńcowych Hud, było wpisanie tego obyczaju na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Dożynki, które w tym roku organizowane były pod hasłem „Hołdamas z juzyną” odbywające się w Ujsołach w niedzielę 10 września kończyły projekt „Wejść w przeszłość” – dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Etno Polska. Edycja 2023.

Dożynki rozpoczęły się barwnym Korowodem, który wyruszył spod amfiteatru w Ujsołach. W stronę ujsolskiej świątyni podążyły delegacje z pocztami sztandarowymi Związku Podhalan Oddział Górali Żywieckich, Kół Łowieckich „Głuszec” z Rajczy i „Cyranka” z Oświęcimia oraz poczty sztandarowe Ochotniczych Straży Pożarnych Gminy Ujsoły. Władze samorządowe z wójtem Tadeuszem Piętką, zaproszeni goście oraz sołtysi i gaździny z KGW Ujsoły, Soblówka, Glinka i Złatna, którzy nieśli piękne wieńce dożynkowe. Nie zabrakło również Starostów Dożynkowych, którymi w tym roku byli Państwo Teresa i Andrzej Bryja ze Złatnej. Wszystkim towarzyszyła zespół Młode Juhasy z kapelą Czesława Kobielusa z Glinki.

Przed kościołem uczestników Korowodu przywitał ksiądz proboszcz Grzegorz Badura, który celebrował uroczystą mszę dziękczynną. W trakcie nabożeństwa głos zabrał Tadeusz Piętka – wójt Gminy Ujsoły, który cytując słowa Cypriana Kamila Norwida („Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba Podnoszą z ziemi przez uszanowanie/Dla darów Nieba …/Tęskno mi Panie…”(…) – odniósł się do symboliki dożynek. Ważną częścią mszy świętej była ceremonia przekazania i poświęcenia darów ołtarza, złożonych przez delegacje wiernych.

Po zakończeniu części liturgicznej oficjalny ceremoniał dożynkowy odbył się w ujsolskim amfiteatrze, gdzie ponownie głos zabrał Tadeusz Piętka, który obiecał sprawiedliwie i po gospodarsku dzielić chleb, przekazany mu przez Starostów Dożynkowych – czyli Państwa Teresę i Andrzeja Bryjów ze Złatnej. Starostowie otrzymali od wójta w prezencie sierp oraz „maśnickę” do wyrobu masła. Podczas uroczystości głos zabrali również zaproszeni goście, w tym m.in. Andrzej Kalata – starosta żywiecki, Agnieszka Biegun i Stanisław Baczyński – radni sejmiku wojewódzkiego oraz Władysław Motyka – przedstawiciel Związku Podhalan oraz ks. Ryszard Kubasiak – proboszcz parafii Soblówka. Piękne życzenia złożył wszystkim starosta słowackiej gminy Oravská Lesná – Marek Majdiš. Obecny na scenie był także Grzegorz Rybarski - radny powiatowy.

Ważnym elementem imprezy było rozstrzygnięcie konkursu gwarowego, w którym uczestniczyli uczniowie szkół podstawowych z Gminy Ujsoły. Celem zadania była promocja gwary i przekazów ludowych. Jury wyróżniło 6 osób, w tym Wiktorię Pomietło, Emanuela Kobielus, Natanaela Kobielusa, Alicję Kościańską, Maję Hulbój, Huberta Koconia. Trzy spośród wyróżnionych prac zostały zaprezentowane na scenie. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali równorzędne nagrody.

W imprezie przewidziano także występy artystyczne. Przed publicznością zaprezentowali się: Beskidzcy Zbóje z Ustronia oraz Grajki z Lalik. Dużym zainteresowaniem cieszyły się etno pokazy szatkowania kapusty (w gwarze krązanie kapusty), młócenia cepami oraz wyrobu masła w maselnicy, (w gwarze w maśnicce) oraz klepania kosy na „babce”. Nie brakowało chętnych, do mierzenia się z tymi czynnościami, które przed laty były na porządku dziennym w gospodarstwach góralskich. Na koniec można było wziąć udział w konkurencjach takich jak rzut ziemniakiem do celu lub szukanie pieniędzy w miarce pszenicy. Zabawa była przednia.

Na tego typu imprezie nie mogło zabraknąć kuchni regionalnej. Pięknie przystrojone stoiska Kół Gospodyń Wiejskich z Ujsół, Glinki, Soblówki i Złatnej – serwowały dania regionalne. Strażacy z OSP Ujsoły piekli placki z tarcin - czyli placki ziemniaczane. Były też darmowe napoje energetyczne oraz przepyszny bogracz. Fundatorką tych rarytasów była Pani Bernadeta Sypuła z Ujsół. Warto dodać, że pachnące bułki ufundował Pan Roman Chrobkiewicz z Ujsół. Jednym słowem warto było być w Ujsołach w tym dniu. O czym najlepiej wiedzą goście ze Śląska i okolic, którzy o Dożynkach dowiedzieli się z reklamy radiowej i licznie zameldowali się w ujsolskim amfiteatrze. Do zobaczenia za rok.